Υπογράφετε ή σας κλείνουμε». «Θα σας πάρουμε τις άδειες». «Θα βάλεις λουκέτο και θα είσαι και χρεωμένος». «Θα τολμήσετε να τα βάλετε με τον ΟΠΑΠ;» Αυτές είναι μόνο μερικές από τις εκφράσεις που χρησιμοποιούν στελέχη του ΟΠΑΠ, τα οποία έχουν αναλάβει… εργολαβικά, με εντολή της διοίκησης, τον εκβιασμό των ιδιοκτητών πρακτορείων προκειμένου να αποδεχτούν τη νέα αποικιοκρατική σύμβαση που ισοδυναμεί με την εξόντωσή τους.
Αυτό κατήγγειλαν στο UNFOLLOW πράκτορες από όλη την Ελλάδα, με τους οποίους επικοινωνήσαμε. « Μετά την ετυμηγορία της Γενικής Συνέλευσης να απορρίψει το τελεσίγραφο του ΟΠΑΠ για την υπογραφή των νέων συμβάσεων και την απόφαση να προχωρήσουμε σε απεργιακές κινητοποιήσεις στις 9 και τις 10 Μαρτίου, οι ιδιοκτήτες του ΟΠΑΠ έφτασαν στα άκρα», μας ανέφερε πράκτορας από τη Βόρεια Ελλάδα, ο οποίος μας ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, «γιατί έχουμε πόλεμο»!
Ο ΟΠΑΠ σε ρόλο «νονού» της νύχτας απειλεί και ζητά υποταγή των πρακτόρων. Χρησιμοποιεί όλα τα αθέμιτα μέσα που έχει στα χέρια του άλλοτε απειλές και εκβιασμούς και άλλοτε ταξίματα κάτω από το τραπέζι για να τους διαιρέσει. Ως μονοπώλιο, λειτουργεί με κανόνες αποικιοκράτη, χρησιμοποιώντας πότε τον βούρδουλα και πότε την τακτική τού διαίρει και βασίλευε.
Η ΟΠΑΠ ΑΕ έχει στείλει τη νέα σύμβαση «συνεργασίας» στα συνολικά 4.800 πρακτορεία της χώρας μαζί με την καταγγελία της υπάρχουσας. Οι ιδιοκτήτες καλούνται με συνοπτικές διαδικασίες να υπογράψουν τη νέα ατομική σύμβαση (!) μέχρι τις 24 Μαρτίου, με το αυστηρό τελεσίγραφο των μετόχων να αναφέρει: «Υπογράφετε τη νέα σύμβαση ή αλλιώς λειτουργείτε ακόμη έναν χρόνο και μετά κλείνετε». Τόσο δημοκρατικά, τόσο νόμιμα. Μάλιστα η ΟΠΑΠ ΑΕ προκρίνει την υπογραφή ατομικών συμβάσεων ανά πρακτορείο και όχι συλλογικής με το συνδικαλιστικό όργανό τους, αφού με αυτόν τον τρόπο μπορεί να διασπάσει τους πράκτορες και να φέρει τον έναν απέναντι στον άλλον.
«Θέλουν να μας πάρουν τις άδειες και να μας κάνουν υπαλλήλους τους», μας λέει ιδιοκτήτης πρακτορείου στην Πελοπόννησο, ο οποίος έκανε λόγο για «οργανωμένο σχέδιο των τσέχων μεγαλομετόχων μαζί με τους συνεταίρους Μελισσανίδη και Κοπελούζο και τις πλάτες του κράτους».
Κανονισμός καθ’ υπαγόρευση…
Η ΟΠΑΠ ΑΕ, βάσει αυτού του οργανωμένου σχεδίου, λειτούργησε αιφνιδιαστικά επιδιώκοντας τον εκβιασμό και την τρομοκράτηση των πρακτόρων. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Στις 18 Νοεμβρίου 2016 η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) επικυρώνει τον Κανονισμό Πρακτόρων της ΟΠΑΠ ΑΕ. Αυτός φέρει την υπογραφή του προέδρου της Επιτροπής Ευάγγελου Καραγρηγορίου και, σύμφωνα με τις καταγγελίες των πρακτόρων, έγινε «καθ’ υπαγόρευση των μετόχων του ΟΠΑΠ», αφού, όπως σημειώνουν οι ίδιοι, παρέχει στον ΟΠΑΠ «εξουσίες μονομερούς υπαγόρευσης των όρων της σύμβασης πρακτόρευσης». Βασική πρόβλεψη του Κανονισμού είναι η υπογραφή νέας σύμβασης.
Όπως καταγγέλλουν οι ίδιοι, «η νέα σύμβαση-μνημόνιο που προωθεί η ΟΠΑΠ συνδέεται απόλυτα με τον Κανονισμό της ΕΕΕΠ και δίνει το δικαίωμα στην εταιρεία να επανέρχεται με νέους και κάθε φορά επαχθέστερους όρους που θα μπορεί να επιβάλλει μονομερώς, όποτε θεωρεί ότι θίγονται τα συμφέροντά της».
Ο κανονισμός της ΕΕΕΠ δεν δίνει μόνο απεριόριστες δυνατότητες στην ΟΠΑΠ ΑΕ ως προς τις συμβάσεις. Εισάγει και νέα ήθη και έθιμα. Διευρύνει τις παρεχόμενες από τα πρακτορεία ΟΠΑΠ υπηρεσίες, τα οποία μετατρέπει σε μικρά «σούπερ μάρκετ», αφού μέσα σε αυτά οι πολίτες μπορούν να κάνουν ταχυπληρωμές και εξόφληση πλήθους λογαριασμών καθώς και αγορά εισιτηρίων, φαγητού ακόμα και αλκοόλ. Μπαίνοντας σε έναν τέτοιον χώρο ακόμα και ο πλέον άσχετος με τον τζόγο, θέλει δεν θέλει, θα πάρει μια δόση εθισμού από τα τυχερά παιχνίδια… Εξάλλου, το προηγούμενο διάστημα, στελέχη του ΟΠΑΠ πραγματοποίησαν εξόρμηση σε πλήθος πρακτορείων ανά τη χώρα, προκειμένου να εκπαιδεύσουν πράκτορες και υπαλλήλους στις πωλήσεις των νέων προϊόντων σε συνδυασμό με την αύξηση του τζίρου…
…με τους πράκτορες σε ρόλο υπαλλήλων του ΟΠΑΠ
Στις 7 Δεκεμβρίου 2016 ο Κανονισμός δημοσιεύεται σε ΦΕΚ (ΦΕΚ τ. Β΄, 3923/7.12.2016). Ο ΟΠΑΠ πλέον και με τον νόμο προχωρά στην υλοποίηση των σχεδίων του.
Καθαρογράφει τη νέα σύμβαση με προβλέψεις-λαιμητόμο για τους πράκτορες και κρατά για τον εαυτό του υπερεξουσίες. Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα αναφέρει η νέα σύμβαση πρακτόρευσης και όπως έχουμε ξαναγράψει σε προηγούμενο ρεπορτάζ μας, μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση:
– Χωρίς σπουδαίο λόγο και με ενημέρωση του πράκτορα 6 μήνες πριν.
– Με σπουδαίο λόγο (όπως η μη συμμόρφωση στις πολιτικές του ΟΠΑΠ) και χωρίς ενημέρωση 6 μήνες πριν.
– Αν δεν συμμορφωθεί ο πράκτορας με το πλάνο μετεγκατάστασης του ΟΠΑΠ όπως αυτό θα οριστεί από την Εμπορική του Πολιτική, κατόπιν σχετικής εντολής του και σύμφωνα με τον Κανονισμό Πρακτόρων της ΟΠΑΠ ΑΕ, που μονομερώς καταρτίζει η τελευταία, αφού δεν σέβεται την υπόσταση του πράκτορα ως ανεξάρτητου επιχειρηματία.
– Αν δεν προσαρμοστεί το πρακτορείο στους δείκτες απόδοσης και τους στόχους όπως τους καθορίζει η Εμπορική Πολιτική.
– Αν αρνηθεί να παρέχει οποιαδήποτε υπηρεσία τρίτων επιλέξει ο ΟΠΑΠ.– Αν απουσιάζει επανειλημμένα και αδικαιολόγητα από τα εκπαιδευτικά σεμινάρια που διοργανώνει ο ΟΠΑΠ.
– Αν μείνει κλειστό το πρακτορείο για οποιονδήποτε λόγο για 30 ημέρες. Εξαιρείται η περίοδος άδειας του πράκτορα.
Επιπλέον, ο ΟΠΑΠ έχει δικαίωμα:
– Να προχωρά στην αφαίρεση των τοποθετημένων VLTs («φρουτάκια») λόγω χαμηλού τζίρου, χωρίς μάλιστα να αναλαμβάνει την απορρόφηση του κόστους υποδομής που θα έχει πληρώσει προηγουμένως ο πράκτορας.
– Να επιβάλλει την ανακαίνιση του πρακτορείου καθώς και την ασφάλιση του πράκτορα με δικά του έξοδα, αλλιώς ο τελευταίος θα βρίσκεται αντιμέτωπος με την απειλή καταγγελίας της σύμβασης. Ειδικά σε ό,τι αφορά την ασφάλιση του πρακτορείου, ο ΟΠΑΠ είναι αυτός που θα επιλέγει ασφαλιστική εταιρεία και θα αποφασίζει την ανάληψη του κόστους ασφάλισης από τον πράκτορα!
– Να εγκρίνει, να ελέγχει και να ζητά την απομάκρυνση του προσωπικού του πρακτορείου, το οποίο όμως αμείβεται από τον πράκτορα.
– Να καθορίζει αποκλειστικά και χωρίς διαπραγμάτευση με το συνδικαλιστικό όργανο των πρακτόρων οποιαδήποτε μελλοντική αλλαγή των προμηθειών. Θα κρίνει δηλαδή τη συμφέρουσα προμήθεια για κάθε τυχερό παιχνίδι ο ίδιος ο Οργανισμός, ο οποίος από το ύψος της θα καθορίζει τα κέρδη του. Η μοναδική πρόβλεψη που υπάρχει για τους πράκτορες είναι ότι σε περίπτωση που διαφωνήσουν με τροποποιήσεις των οικονομικών όρων δικαιούνται να καταγγείλουν τη σύμβαση εντός 30 ημερών χωρίς αποζημίωση. Αν δεν το κάνουν, σημαίνει ότι έχουν ανεπιφύλακτα δεχτεί το περιεχόμενο κάθε τροποποίησης.
– Να καταργήσει την υποχρέωσή του, να μη λειτουργήσει κανένα νέο πρακτορείο αν ο αριθμός τους υπερβαίνει τη σχέση ένα πρακτορείο ανά 3.500 κατοίκους, κάτι που αποτελεί δέσμευση της Ελληνικής Δημοκρατίας στην ΕΕ. Πρακτικά ο ΟΠΑΠ μπορεί να ανοίξει όσα πρακτορεία θέλει και όπου θέλει.
Δυο μέρες μόνο…
Σε αυτό το πλαίσιο, την Τετάρτη 11/1/2017, η διοίκηση του ΟΠΑΠ καλεί το διοικητικό συμβούλιο της Ομοσπονδίας των Πρακτόρων (ΠΟΕΠΠΠ) στα κεντρικά γραφεία του Οργανισμού. Εκεί ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΠΑΠ, Ντέιμιεν Κόουπ, ανακοινώνει στα μέλη της ΠΟΕΠΠΠ την απόφαση του Οργανισμού για την αλλαγή στον υπολογισμό της προμήθειας (από 8% στο 5,8%-6%) από τα παιχνίδια που παίζονται στα πρακτορεία, καθώς και την απόφαση για την κατάργηση της υφιστάμενης σύμβασης πρακτόρευσης και αντικατάστασής της με νέα.
Τα αφεντικά του ΟΠΑΠ ανακοινώνουν τους όρους της νέας σύμβασης και δίνουν μόνο δύο μέρες προθεσμία στους πράκτορες για να δώσουν μια πρώτη απάντηση επί του σχεδίου, με την επισήμανση, όμως, όπως αναφέρουν ιδιοκτήτες πρακτορείων, ότι «δεν πρόκειται να διαπραγματευτεί καμία από τις αποφάσεις του»!
Η ΠΟΕΠΠΠ εκφράζει την αντίθεσή της στον νέο Κανονισμό και ο ΟΠΑΠ τούς προσφέρει λίγο χρόνο ακόμα «για να το σκεφτούν», ενώ ήδη μέσω ιστοσελίδων και φιλικά προσκείμενων ΜΜΕ εξαπολύεται μια άνευ προηγουμένου προπαγάνδα για το «μεγάλο όραμα» του ΟΠΑΠ και τα οφέλη που θα αποκομίσουν τα πρακτορεία.
Την ίδια ώρα 11 Ενώσεις Πρακτόρων προσφεύγουν στο ΣτΕ ζητώντας την απόσυρση των συμβάσεων υποστηρίζοντας ότι «περιλαμβάνουν αμφιβόλου νομιμότητας διατάξεις» και «καταργούν όλα τα δικαιώματά μας που απορρέουν από την ισχύουσα σύμβαση».
Ο ΟΠΑΠ δεν πτοείται. Στις 19 Ιανουαρίου πραγματοποιείται νέα συνάντηση μεταξύ του Ντέιμιεν Κόουπ και των πρακτόρων στην οποία ο διευθύνων σύμβουλός του, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, απλώς επαναφέρει τις προτάσεις του Οργανισμού με τη διαφορά όμως ότι τώρα τους απειλεί κιόλας: «Ή υπογράφετε ή παραδίδετε τις άδειες»!
Τις επόμενες μέρες, η ΟΠΑΠ ΑΕ στέλνει τις νέες συμβάσεις στους πράκτορες μαζί με την καταγγελία της υπάρχουσας, απαιτώντας να υπογραφούν μέχρι τις 7 Μαρτίου.
Ταυτόχρονα, όπως καταγγέλλουν άνθρωποι του χώρου, στελέχη του ΟΠΑΠ αρχίζουν την προσέγγιση πρακτόρων και συνδικαλιστών, προκειμένου να κάμψουν τις αντιδράσεις.
Η μάχη στο «Τιτάνια», οι γραβάτες και οι καρέκλες στον αέρα
Οι ενέργειες του ΟΠΑΠ φαίνεται ότι πιάνουν τόπο. Στην κρίσιμη γενική συνέλευση της ΠΟΕΠΠΠ, που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο «Τιτάνια» στις 20 και 21 Φεβρουαρίου, ως εκ θαύματος, η πλειοψηφία του διοικητικού συμβουλίου του συνδικαλιστικού οργάνου των πρακτόρων, που μέχρι εκείνη τη στιγμή καλούσε τα μέλη της να μην υπογράψουν τις συμβάσεις, τάσσεται υπέρ της επικύρωσης και της αποδοχής των αποικιοκρατικών όρων της! Ο Κυριάκος Τοπτσίδης, πρόεδρος της ΠΟΕΠΠΠ, έχοντας τη στήριξη και άλλων μελών του προεδρείου προτείνει συμβιβασμό με τους όρους του ΟΠΑΠ. Προκειμένου μάλιστα να ντύσει την εισήγησή του με πειστικά επιχειρήματα, υποστηρίζει ότι η προειδοποίηση από τον ΟΠΑΠ ήταν σαφής: «Αν δεν μπορέσετε να περάσετε από το σώμα αυτό που διαπραγματευτήκατε, την επομένη δεν υπάρχετε».
Η στάση της πλειοψηφίας προκαλεί την αντίδραση των πρακτόρων από την πρώτη μέρα. Αρχικά απορρίπτουν την πρόταση του ΔΣ για την εκλογή προεδρείου της συνέλευσης, με καταψήφιση της πρότασης της πλειοψηφίας και διαμορφώνουν νέο.
Οι σκηνές που εξελίσσονται μέσα στην αίθουσα θυμίζουν αρένα: φωνές, καταγγελίες, καρέκλες που σηκώνονται στον αέρα… «Στη Γενική Συνέλευση υπήρξαν, από τη μια πλευρά, πράκτορες που χτύπησαν το χέρι στο τραπέζι και έθεσαν ζήτημα επιβίωσης και, από την άλλη, γραβατωμένοι συνδικαλιστές και μεγαλοπράκτορες που καλούσαν τον κόσμο να υπογράψει για να μη μας κλείσουν», μας είπε πράκτορας που συμμετείχε στη συνέλευση.
Δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες πρακτορείων που ήδη αφήνουν υπόνοιες για «απόπειρα εξαγοράς συνδικαλιστών» από τους μετόχους του ΟΠΑΠ ή για «ωμό εκβιασμό απέναντι σε όσους αντιστέκονται» με εκφράσεις του τύπου «δεν ξέρετε με ποιους τα βάζετε».
Μέσα σε αυτό το κλίμα, στις 21 Φεβρουαρίου, οι πράκτορες στήνουν κάλπες. Με ψήφους 98 κατά έναντι 51 υπέρ, απορρίπτουν την πρόταση του ΔΣ της ΠΟΕΠΠΠ περί αποδοχής της νέας σύμβασης με την ΟΠΑΠ ΑΕ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 13 Μαρτίου είναι προγραμματισμένη και η εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη νέου διοικητικού συμβουλίου της ΠΟΕΠΠΠ. « Έχουμε εκλογές. Δεν μπορούν λοιπόν αυτοί που φεύγουν σε λίγες μέρες να αποφασίζει για μας. Κάναμε αίτημα στον ΟΠΑΠ να μας δώσει παράταση να εκλέξουμε νέα όργανα και μετά να διαπραγματευτούμε για τη νέα σύμβαση, αλλά το απέρριψε. Γιατί άραγε;» είναι η κοινή διερώτηση πολλών πρακτόρων με τους οποίους συζητήσαμε.
Στο ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσής τους οι πράκτορες, αφού απέρριψαν τη σύμβαση, ζήτησαν από τον ΟΠΑΠ πίστωση χρόνου ώστε να πραγματοποιηθούν οι εκλογές για νέα ηγεσία στην Ομοσπονδία τους, στις 13 Μαρτίου, και οποιαδήποτε νέα συζήτηση να γίνει μετά τις 24 Απριλίου, όταν και θα έχει αναλάβει το νέο ΔΣ, το οποίο και θα ξεκινήσει από την αρχή τις συζητήσεις για τη νέα σύμβαση.
Νέο τελεσίγραφο από τον ΟΠΑΠ
Ο ΟΠΑΠ όμως αγνοεί το ψήφισμά τους. Στις 23 Φεβρουαρίου, μία ημέρα μετά την απόρριψη της σύμβασης, ο Οργανισμός επανέρχεται με νέο τελεσίγραφο αυτή τη φορά με ακόμα πιο απειλητικό ύφος: «Υπογράφετε τις συμβάσεις μέχρι τις 24 Μαρτίου ή κλείνετε σε έναν χρόνο και παραδίδετε τις άδειες».
Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, τσέχοι και έλληνες μέτοχοι έχουν αποφασίσει να πάνε σε μετωπική σύγκρουση με τους πράκτορες. Τα σχέδια του ΟΠΑΠ για αύξηση της κερδοφορίας του περνάνε μέσα από την αφαίμαξη των πρακτόρων και τα μονοπώλια τύπου ΟΠΑΠ, δεν έχουν ενδοιασμούς όταν παίζονται κέρδη και μπίζνες.
Οι μηχανές θα σβήσουν για να μη σβήσουμε εμείς…
Μπροστά στις πιέσεις της συντριπτικής πλειοψηφίας των ιδιοκτητών πρακτορείων, το διοικητικό συμβούλιο της ΠΟΕΠΠΠ που, όπως καταγγέλλουν πράκτορες, «επιμένει στον συμβιβασμό», συνήλθε την Τετάρτη 1/3/2017 και ξεκαθαρίζοντας ότι υλοποιεί τις αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης, αποφάσισε:
Την άσκηση κάθε δικαστικού και εξώδικου μέσου για την προστασία των πρακτόρων έναντι των παράνομων και καταχρηστικών ενεργειών της ΟΠΑΠ ΑΕ, καθώς και την ενημέρωση κάθε αρμόδιου Δημόσιου Φορέα και Δημόσιας Αρχής. Στο πλαίσιο αυτό προχώρησαν την αποστολή εξωδίκου στην ΟΠΑΠ ΑΕ και την ΕΕΕΠ, στο οποίο θα ζητούν την ανάκληση των καταγγελιών και την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την προσθήκη κάποιων αλλαγών στην παρούσα σύμβαση ως παράρτημα.
Την έναρξη κινητοποιήσεων του κλάδου με κλείσιμο των πρακτορείων το διήμερο Πέμπτη 9 και Παρασκευή 10 Μαρτίου 2017 και επαναλαμβανόμενες κινητοποιήσεις που θα ανακοινωθούν εκ νέου τις επόμενες ημέρες.
«Αν κάποιος υπογράψει τη νέα σύμβαση είναι μαθηματικά σίγουρο πως θα βάλει σύντομα λουκέτο. Μας ζητούν να επενδύσουμε χρήματα και να είναι ο ΟΠΑΠ αφεντικό και εμείς υπάλληλοί του, οι οποίοι όμως θα επωμιστούμε και το κόστος των επενδύσεών του. Αυτό είναι απαράδεκτο!» μας ανέφερε πράκτορας που αντιδρά στη νέα σύμβαση.
Πολλοί μικροπράκτορες με τους οποίους μιλήσαμε καταλήγουν από κοινού στο συμπέρασμα ότι «η χαμηλότερη προμήθεια σε συνδυασμό με την αύξηση της φορολογίας, των ασφαλιστικών εισφορών, αλλά και της απαίτησης του ΟΠΑΠ να εκσυγχρονιστούν τα πρακτορεία με δικά μας χρήματα μας οδηγεί στον αφανισμό».
Η αποφαστικότητά τους διατυπώνεται με ιδιαίτερη σαφήνεια: «Η απεργία πρέπει να είναι καθολική. Θα σβήσουμε τις μηχανές για να μη σβήσουμε εμείς», μας είπαν τονίζοντας ότι θα υπάρξει περιφρούρηση της απεργιακής κινητοποίησης.
Τα πάντα βέβαια θα κριθούν από τη στάση που θα κρατήσει συνολικά ο κλάδος. Αν οι πράκτορες αρνηθούν μαζικά να υπογράψουν απορρίπτοντας τους εκβιασμούς του «νονού» ΟΠΑΠ, τότε είναι πολύ πιθανό να καταφέρουν να διεκδικήσουν με επιτυχία κάποια από τα δικαιώματά τους. Αν όμως διασπαστούν και κάποιοι συρθούν πίσω από τους μετόχους, θα μετατραπούν στα «υλικά» με τα οποία ο ΟΠΑΠ φιλοδοξεί να υλοποιήσει το σχέδιο: Τη σταδιακή απόσυρση των πρακτόρων από την αγορά και την κατάθεση των αδειών στην εταιρεία, η οποία θα διαμορφώσει μακροπρόθεσμα ένα κλειστό δίκτυο καταστημάτων με τους σημερινούς ιδιοκτήτες πιθανά υπαλλήλους της, με μισθούς των 500, 600, βία 700 ευρώ…
